تبلیغات کلیکی چیست؟

اصطلاح هزینه به ازای کلیک که کمپین‌های تبلیغاتی آن تحت عنوان تبلیغات کلیکی شناخته می‌شوند برگردان عبارت Cost Per Click در زبان انگلیسی است که به اختصار CPC نیز نامیده می‌شود. Pay Per Click یا همان PPC نیز یکی دیگر از نام‌های این مدل است که ترجمه‌ی تحت‌اللفظی آن می‌شود: پرداخت به ازای کلیک؛ به هر صورت همه‌ی این نام‌ها به یک چیز اشاره دارند و آن یک مدل محاسبه‌ی هزینه‌ی تبلیغات است.

تبلیغات کلیکی را می‌توان شناخته شده‌ترین شکل تبلیغات آنلاین دانست که سال‌هاست کاربرد دارد و امروزه نیز با اهداف گوناگون از جمله هدایت ترافیک یا خلق مشتری راغب، از سوی تبلیغ‌دهندگان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مدل بازاریابی دیجیتال  ( تبلیغات دیجیتال)، تبلیغ‌دهنده به ازای هر بار کلیک روی آگهی تبلیغاتی‌اش مبلغ مشخصی پرداخت می‌کند. به عبارت دیگر می‌توان مدل CPC را راهی برای خرید بازدید برای یک صفحه‌ی مجازی (در مقابل جذب مخاطب ارگانیک) تعریف کرد.

ساده‌ترین مزیت تبلیغات کلیکی آن است که تبلیغ‌دهنده و نمایش‌دهنده دقیقاً می‌دانند روی هر آگهی چه تعداد کلیک شده و با رهگیری دقیق‌تر نیز می‌توان فهمید چه تعداد از این کلیک‌ها به فروش یا هر اکشن دیگری ختم شده است.

قیمت/ تعرفه تبلیغات کلیکی بسته به صنعت و عوامل دیگر نظیر ارزش کلیدواژه یا حجم کمپین تبلیغاتی متفاوت است. به هر صورت نکته‌ی مهم در خصوص این نوع تبلیغات آن است که قیمت هر کلیک، باید با ارزشی که از این طریق برای کسب‌و‌کار‌ها فراهم می‌شود نسبت درستی داشته باشد.

تاریخچه‌ی مدل تبلیغات کلیکی

در سال ۱۹۹۶ اولین نسخه‌ی شناخته‌شده و مستند تبلیغات CPC روی یک دایرکتوری آنلاین به نام Planet Oasis به کار گرفته شد. دایرکتوری یاد شده یک اپلیکیشن دسکتاپ حاوی لینک وبسایت‌های خبری و تجاری بود که توسط یکی از زیرمجموعه‌‌های شرکت رایانه‌ای Packard Bell NEC به نام Ark Interface II توسعه یافته بود. واکنش اولیه‌ی شرکت‌های تجاری به مدل «پرداخت به ازای کلیک» با شک و شبهه همراه بود. با این وجود، تا پایان سال ۱۹۹۷، بیش از ۴۰۰ برند برای نمایش آگهی خود علاوه بر هزینه‌ی قرار دادن آگهی در جایگاه، برای هر کلیک بین ۰.۰۰۵ تا ۰.۲۵ دلار به این شرکت پرداخت می‌کردند.

در فوریه‌ی سال ۱۹۹۸ میلادی، جفری بروئر از وبسایت Goto.com که در آن زمان استارتاپی ۲۵ نفره در حوزه‌ی رایانه بود و بعداً با نام Overture به عنوان بخشی از یاهو به فعالیت خود ادامه داد) طی کنفرانس TED در کالیفرنیا، نمونه‌ی اولیه‌ی یک موتور جستجو با قابلیت اجرای مدل تبلیغات کلیکی را معرفی کرد. این ارائه و رویداد‌های پی‌آیند آن منجر به شکل‌گیری سیستم CPC شد. در کل می‌توان گفت اعتبار مدل پرداخت به ازای کلیک عموماً به بیل گراس (Bill Gross) موسس Idealab و Goto.com نسبت داده می‌شود.

شرکت گوگل تبلیغات موتور‌های جستجو را در دسامبر سال ۱۹۹۹ آغاز کرد اما معرفی سیستم تبلیغات گوگل ادوردز (Google AdWords) تا سال ۲۰۰۰ طول کشید. این سیستم به تبلیغ‌دهندگان اجازه می‌داد برای موتور جستجوی گوگل، آگهی‌های متنی درست کنند. در آن زمان تبلیغ‌دهندگان هزینه‌ی تبلیغات خود را در قالب مدل‌های پرداخت به ازای بازدید (CPM) پرداخت می‌کردند، تا اینکه مدل CPC در سال ۲۰۰۲ معرفی شد. شرکت Overture پس از این موضوع ادعا کرد گوگل قوانین مربوط به ثبت مالکیت ابزار‌های تبلیغاتی‌اش را نقض کرده و به اتهام نقض پتنت علیه این شرکت شکایت کرد.

همانگونه که گفته شد، وبسایت Goto.com مدل تبلیغات PPC را از سال ۱۹۹۸ شروع کرده بود، اما بعد‌ها در نوامبر ۲۰۰۱ و تحت عنوان Overture زیر چتر حمایت یاهو قرار گرفت؛ پیش از آن، منبع اصلی تبلیغات موتور جستجوی یاهو را مواردی مثل تبلیغات بنری تشکیل می‌داد. در ماه جولای سال ۲۰۰۳ یاهو بالاخره اعلام کرد قصد دارد Overture را به مبلغ ۱.۶۳ میلیارد دلار خریداری کند.